Aktualne wydanie

VOL. 8 (2008)

Pełny tekst każdego artykułu jest dostępny w formacie PDF na dysku CD po złożeniu zamówienia.
Wszystkie artykuły były recenzowane przez członków Komitetu Naukowego.
Organizacja gospodarki odpadami w Siłach Zbrojnych na tle zmian militarnych i nowych wyzwań stawianych polskiej armii
Borucka A., Mikosz B.
(w j. polskim)

Streszczenie
Wśród wielu wartości decydujących o bycie narodowym, dwie są nadrzędne. Pierwsza to troska o bezpieczeństwo państwa, druga to szacunek do ojczystej przyrody. Najważniejszym zadaniem, jakim obarczone są siły zbrojne RP jest - zgodnie z Konstytucją RP -zapewnienie niepodległości, nienaruszalności terytorialnej, wolności, bezpieczeństwa, poszanowania praw człowieka i obywatela. Wynika ono z fundamentalnych i niezmiennych, kształtowanych przez lata wartości, określających naszą narodową tożsamość, poczucie przynależności i konieczność pielęgnowania patriotyzmu i dumy w niepodległym kraju.
Równie ważnym aspektem jest zachowanie dziedzictwa narodowego oraz ochrona środowiska naturalnego w warunkach zrównoważonego rozwoju. I chociaż podstawowym obowiązkiem Sił Zbrojnych jest obrona suwerenności, nie ulega wątpliwości, że zapobiegając wojnie zapobiega się między innymi ogromnemu zagrożeniu dla środowiska. Z drugiej jednak strony przygotowania obronne, szkolenie wojsk, produkcja sprzętu wojskowego wywierają negatywny wpływ na środowisko. Niewątpliwie trudnym do zrealizowania wydaje się pogodzenie priorytetowych zadań armii związanych z permanentnym przygotowywaniem żołnierzy do realizacji zadań w warunkach bojowych z troską o ochronę przyrody. Wymaga to nieustannego kompromisu pomiędzy wymogami ochrony środowiska a szkoleniem i działalnością wojska tak, by nie ucierpiały na tym zdolności obronne Polski i nie ulega wątpliwości fakt, że o wiele łatwiej realizować zadania związane z ekologią podczas ćwiczeń - w warunkach poczucia bezpieczeństwa i spokoju a gorzej podczas sytuacji wojennych, kiedy zagrożone jest życie i zdrowie żołnierza. A sytuacji takich jest coraz więcej i obejmują coraz szersze kręgi żołnierzy Wojska Polskiego stąd konieczność coraz szerszej analizy problemu, wprowadzania nowych założeń i realizacji nowych technologii. Szkody w środowisku mogą być nierozłączną konsekwencją prowadzonych operacji, jednakże planowanie ochrony środowiska powinno minimalizować tego rodzaju zjawiska bez obniżania wymagań związanych z daną operacją lub szkoleniem. Przyjąć niestety należy że aspekty operacyjne są nadrzędne i jedynie odpowiednio wczesne określenie potencjalnych zagrożeń i rozważenie wszystkich aspektów ochrony środowiska może umożliwić wypracowanie działania uwzględniającego wszystkie konsekwencje ekologiczne planowanego działania

Problem organizacji gospodarki odpadami podczas realizacji misji stabilizacyjnych i pokojowych poza granicami kraju
Borucka A.
(w j. polskim)

Streszczenie
Polska uczestniczy w misjach pokojowych i stabilizacyjnych nieprzerwanie od 1953 r., zmuszając tym polską armię do ciągłych zmian i związanego z nimi rozwoju zarówno umiejętności żołnierzy, metod szkolenia jak i sposobów bojowego i logistycznego zabezpieczenia kontyngentów wojskowych. Są misje zarówno źródłem nowych doświadczeń jak i wyzwaniem stawianym siłom zbrojnym w wielu aspektach żołnierskiego kunsztu. Wynika to z konieczności dostosowania się do specyfiki konfliktów w poszczególnych regionach świata, a także do narzucanego - przez przystąpienie do międzynarodowych organizacji - prawa. Definiuje ono sposoby postępowania we wszystkich dziedzinach działalności wojsk na terenach innych państw. Dotyka również problemu ochrony środowiska, który nawet w warunkach bojowych nie jest pomijany i jedynie sytuacje zagrażające bezpośrednio ludzkiemu życiu zwalniają z obowiązku dbałości o środowisko naturalne. Działanie w zgodzie z prawami ekologii w warunkach wojny jest niewątpliwie zadaniem trudnym do realizacji i często poważnie ograniczonym przez warunki lokalne danego państwa, jednak konieczność wspólnej troski o przyrodę wymusza na dowódcach podejmowanie takich decyzji, które - jeśli nie wyeliminują całkowicie - to przynajmniej zminimalizują negatywny wpływ żołnierskiej działalności na środowisko.
Badania termicznej regeneracji zużytych węgli aktywnych
Stelmach S,. Wasielewski R.
(w j. polskim)

Streszczenie
Omówiono zagadnienie regeneracji zużytych adsorbentów węglowych. Przedstawiono wyniki badań regeneracji termicznej węgla aktywnego zużytego w procesie adsorpcyjnego oczyszczania ścieków zawierających biocydy syntetyczne. Testy regeneracji prowadzono w instalacji wyposażonej w reaktor ze złożem stacjonarnym oraz z wykorzystaniem pary wodnej jako czynnika aktywującego (regenerującego). Oceny jakości zregenerowanych adsorbentów wykonano w oparciu o wyznaczone izotermy adsorpcji-desorpcji azotu. Przeprowadzone testy regeneracji zużytego węgla aktywnego wykazały, że możliwe jest odtworzenie jego pierwotnej struktury porowatej.

Recykling odpadów komunalnych - analiza wybranych proble-mów i propozycja nowego rozwiązania bazującego na wspomaganiu komputerowym
Kwiatkowski M.
(w j. polskim)

Streszczenie
Celem pracy było przedstawienie aktualnych problemów związanych z gospodarką odpa-dami komunalnymi, w szczególności przedstawione zostały główne ekonomiczne i społeczne problemy związane z rozwojem recyklingu oraz przedstawiono propozycję oryginalnego systemu organizacji, monitoringu i optymalizacji selektywnej zbiórki odpa-dów komunalnych bazującego na wspomaganiu komputerowym. W ostatnich latach unika-nie, minimalizacja produkcji odpadów oraz recykling uzyskały największy priorytet, co jest związane z faktem, że z jednej strony odpady mogą stanowić wartościowy surowiec, a z drugiej strony niewłaściwa gospodarka i utylizacja odpadów mogą mieć niekorzystny wpływ na środowisko i stan zdrowia społeczeństwa. Minimalizacja powierzchni składo-wisk i rozwijanie metod recyklingu, odgrywają ważną rolę we współczesnej gospodarce odpadami, a zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadów komunalnych oraz recy-kling posiadają także wysoki priorytet w polityce Unii Europejskiej, jako najbardziej pożą-dane podejście do problemu odpadów.

Problemy utylizacji odpadów komunalnych na przykładzie skła-dowiska we Władywostoku
Biegańska J., Kulikov V. N. , Korneev A. V.
(w j. polskim)

Streszczenie
W artykule opisano historię i aktualną sytuację na składowisku we Władywostoku - naj-ważniejszym porcie Federacji Rosyjskiej na Oceanie Spokojnym. W związku z konieczno-ścią likwidacji składowiska i perspektywą budowy nowego, podano warianty utylizacji odpadów komunalnych (bytowych). Po przedstawieniu składu morfologicznego odpadów stałych bytowych zaproponowano sposób przerobu ich na syntetyczne płynne paliwo we-dług technologii OOO NPP «Ènergiâ – KM».

Zastosowanie spektroskopii absorpcyjnej FTIR do określania własności biopaliw i odpadów w procesach pirolizy i zgazowania
Kalisz S.,  Svoboda K., Robak Z.,  Baxter D., Andersen L.K.
(w j. angielskim)

Streszczenie
W artykule omówiono możliwości zastosowania spektroskopii absorpcyjnej FTIR do ok-reślania własności odpadów i biopaliw w procesach pirolizy i zgazowania. W badaniach posłużono się spektrometrem FTIR pozwalającym na analizowanie zarówno stałych jak i płynnych próbek odpadów lub biopaliw. Ponadto urządzenie wyposażone jest w moduł z celą pomiarową do analizy próbek gazowych, które otrzymano z uniwersalnego reaktora pozwalającego na przeprowadzenie pirolizy lub zgazowania próbek biopaliw. Reaktor ten wyposażony jest w ruszt stały, a jego podstawową cechą jest możliwość generowania dużych ilości produktów pirolizy/zgazowania do dalszej analizy. W pracy przedstawiono pierwsze wyniki badań spektroskopowych FTIR próbek gazowych uzyskanych z pirolizy trzech biopaliw: bawełny (celulozy), peletów drewnianych i mieszanki biomasy z tworzy-wami sztucznymi (ROFIRE®). Uzyskane spektra posłużyły początkowo do identyfikacji charakterystycznych dla danego paliwa grup składników, a następnie do próby powiązania zidentyfikowanych związków gazowych ze składnikami zawartymi w paliwach poddanych pirolizie.
Badanie kotłowni z kotłem wykorzystującym palnik na pellety
Juszczak M.
(w j. angielskim)

Streszczenie
Palnik na pellety umieszczono w kotle grzewczym o mocy 20 kW na polana drzewne i przeprowadzono wstępne badanie. Stanowisko badawcze zlokalizowano w Politechnice Poznańskiej, w laboratoryjnej kotłowni należącej do Instytutu Inżynierii Środowiska. Ta kotłownia może być traktowana jako model fizyczny małego systemu ciepłowniczego, ponieważ jest połączona (za pomocą małej sieci cieplnej ułożonej pod ziemią) z węzłem cieplnym zlokalizowanym w małym badawczym domu rodzinnym. Mierzono stężenie tlenku węgla, dwutlenku węgla, tlenu, tlenku azotu NO, tlenków azotu NOx, (przeliczone na NO2), i pyłu, jak również parametry cieplne i przepływowe kotła: moc cieplną, tempera-turę i strumień objętości wody, opór hydrauliczny, ilość ciepła uzyskanego przez wodę. Średnie stężenia zanieczyszczeń (odniesione do poziomu 10% stężenia tlenu w spalinach),  określone po wstępnym pomiarze trwającym ok. 1,5 godz.. wynosiły: CO – 531 mg/m3, NO -135 mg/m3, NOx - 219 mg/m3, pył - 86 mg/m3.  Zmienność parametrów została przed-stawiona na wykresie. Niestety pył we worku filtracyjnym pyłomierza miał kolor czarny, co oznacza pojawienie się dużej ilości produktów niezupełnego spalania. Pojawienie się tych substancji jest prawdopodobnie spowodowane natychmiastowym kontaktem spalin z  palnika z zimną ścianą kotłowego wymiennika ciepła. Kocioł nie współpracował z odpy-laczem, lecz dużo pyłu osadzało się na powierzchniach wymiany ciepła kotła.